เที่ยวชุมชนยล...ตะกอง...กระแสบน

ท่องเที่ยว...ที่เราเข้าใจตรงกันนั้นก็คือ การเดินทางออกไปจากบ้าน เพื่อไปสัมผัสความสุข เพื่อการพักผ่อน เพื่อการได้เห็นสิ่งใหม่ๆ เพื่อหาความรู้ รวมทั้งความสนุกสนานตื่นเต้น...การท่องเที่ยวนั้นยังสามารถแบ่งแยกออกไปได้อีกหลากหลายรูปแบบ อาทิ ท่องเที่ยวสัมผัสธรรมชาติป่าเขา, ท่องเที่ยวเชิงเกษตร, ท่องเที่ยวสัมผัสวัฒนธรรมและวิถีพื้นบ้าน, ท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ และอีกหลายรูปแบบการท่องเที่ยว

แต่ยังมีการท่องเที่ยวอีกรูปแบบหนึ่ง ที่ผมไปสัมผัสมา ได้อรรถรสที่หลากหลาย ทั้งผจญภัย, ได้สัมผัสธรรมชาติ,สัมผัสวัฒนธรรมและวิถีพื้นบ้าน ,เรียนรู้การเกษตรไปด้วย...นั้นคือ "การท่องเที่ยวชุมชน"

ชุมชนกระแสบน อำเภอแกลง จังหวัดระยอง เป็นอีกหนึ่งชุมชนที่ผมมีโอกาสไปท่องเที่ยว และสัมผัสมา ...เป็นชุมชนที่ตั้งอยู่ริม แม่น้ำประแสร์ ซึ่งเป็นแม่น้ำที่หล่อเลี้ยงชาวกระแซ(กระแสบน)มากว่า 400 ปี ถือได้ว่าสายน้ำแห่งนี้เป็นสายน้ำแห่งชีวิตของชาวกระแซมาแล้วหลายชั่วอายุคน

สักการะหลวงพ่อศิลาและหลวงพ่อเชียงรุ้ง

ตั้งแต่โบราณกาลมาแล้วที่"วัด" ได้ถูกจัดให้เป็นศูนย์กลางของชาวบ้านในการประชุมหารือ ต้อนรับผู้มาเยือนจากต่างถิ่นที่มาเป็นหมู่คณะ  ...ณ วัดกระแสร์คูหาสวรรค์  ตำบลกระแสบน  ได้ถูกจัดให้เป็นจุดเริ่มต้นการเดินทางท่องเที่ยวของชุมชน ที่วัดแห่งนี้เราจะได้รับการต้อนรับจากชาวบ้านกระแสบน ด้วยพวงมาลัยดอกรัก และน้ำสมุนไพร หอมชื่นใจที่จัดใส่ในกระบอกไม้ไผ่พร้อมหลอดดูดที่ทำขึ้นจากวัสดุธรรมชาติ...แค่เริ่มต้นของการต้อนรับผมก็สัมผัสได้ถึงความเป็นมิตร และเห็นความสำคัญของการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของชาวตำบลชุมชนกระแสบน แล้วหล่ะครับ

วัดกระแสร์คูหาสวรรค์ เป็นที่ประดิษฐานหลวงพ่อศิลาและหลวงพ่อเชียงรุ้ง ซึ่งเป็นพระคู่บ้านของชาวกระแสบน อายุเก่าแก่กว่า 400 ปี

หลังจากสักการะพระคู่บ้าน และฟังเรื่องราวของชุมชน กิจกรรมท่องเที่ยวที่ทางชุมชนกระแสบน จัดไว้คือนั่งรถสามล้อเครื่องชมสวนผลไม้ เรียนรู้ เรียนรู้วิถีชีวิตชาวสวน และชิมผลไม้ตามฤดูกาล

สักการะหลวงพ่อศิลา พระคู่บ้านของชาวกระแสบน

ต้อนรับด้วยน้ำสมุนไพร ในกระบอกไม้ไผ่ พร้อมหลอดดูดจากวัสดุธรรมชาติ

นั่งรถสามล้อเครื่องชมสวนผลไม้

รถสามล้อเครื่องนำเที่ยวถูกดัดแปลงมาจากรถสามล้อ ที่ใช้ในการเกษตร เพื่อมีไว้บรรทุกพืชผัก ผลไม้ออกจากสวน หลังคาถอดออกได้เมื่อนำไปใช้งานในสวน วันนี้มีนักท่องเที่ยวหลังคาเลยถูกตกแต่งด้วยพวงเต่ารั้งประดับประดา อย่างสวยงาม

สามล้อเครื่อง ขนาดสามคนนั่งพาเราลัดเลาะ ไปตามสวนผลไม้ มีทั้งสวนทุเรียน สวนเงาะ สวนลองกอง มังคุดฯลฯ ถ้าใครได้ไปท่องเที่ยวในช่วงที่ผลไม้เยอะๆ คงจะเพลิดเพลิน ไปกับการชิมผลไม้ที่หลากหลายถึงในสวนกันเลยทีเดียว

การเดินทางท่องเที่ยวโดยสามล้อเครื่องในชุมชนตำบลกระแสบน เราจะเห็นวิถีชาวสวน ได้ใกล้ชิดกับธรรมชาติที่สวยงามไร้การปรุงแต่ง

นั่งสามล้อเครื่องลัดเลาะชมสวนผลไม้ และสวนยางพารา

ชิมผลไม้สวนลุงจริต

รถสามล้อเครื่อง พาเรามาจอดพักเบรค ที่สวนลุงจริต มีการเสริฟด้วยน้ำมังคุด สดๆ จากต้น ชิมผลไม้หลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นมังคุด ลองกอง สละฯลฯ

ลุงจริต ถือได้ว่าเป็นเกษตรกรชาวระยอง GAP ดีเด่นแห่งชาติ คือเป็นผู้ได้รับคัดเลือกเป็น เกษตรกร GAP ดีเด่นแห่งชาติ สาขาการใช้วิชาการเกษตรดีที่เหมาะสม ประจำปี 2558  และสวนลุงจริต ยังเป็นแหล่งผลิตมังคุดคุณภาพดีที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน GAP อีกด้วย

ลุงจริต นามสนิท เกษตรกรดีเด่นชาวกระแสบน จังหวัดระยอง

สอยมุงคุดมากินกันสดๆจากต้น

สวนลุงจริต แหล่งผลิตมังคุดคุณภาพดีที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน GAP

นั่งเรือชมตะกอง หรือ ลั้ง...ริมแม่น้ำประแสร์

หลังจากนั่งสามล้อเครื่องชมสวนแล้ว ในโปรแกรมกิจกรรมท่องเที่ยวยังมีการนั่งเรือชมธรรมชาติริมฝั่งแม่น้ำประแสร์ ด้วยครับ

สองริมฝั่งแม่น้ำประแสร์ ยังคงความเป็นธรรมชาติ ที่สวยงามอุดมไปด้วยกอไผ่ มองเห็นร่องรอยของการเก็บหน่อไม้ นั่นหมายถึงว่าที่นี่ยังคงความอุดมสมบูรณ์ เป็นอย่างมาก และที่สำคัญริมแม่น้ำประแสร์นี้ ยังมี "ตะกอง" หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า "ลั้ง" ... มาปรากฏตัวให้เห็นได้อย่างมากมายถ้าอุณภูมิพอเหมาะสำหรับเขา

นั่งเรือชมธรรมชาติริมฝั่งแม่น้ำประแสร์

ตะกองหรือกิ้งก่ายักษ์

ตะกองหรือลั้ง เป็นสัตว์เลื้อยคลานประเภทกิ้งก่าชนิดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ขนาดของตะกองจะยาวประมาณ 90-120 เซนติเมตร ตะกองเพศเมียจะมีขนาดเล็กกว่า ตะกองเพศผู้  สีของตะกองจะมีสีเขียวและสัตว์ชนิดนี้ สามารถที่จะเปลี่ยนสีของมันให้เข้มขึ้น และอ่อนลงตามสภาพแวดล้อมได้

ตะกอง ชอบที่จะอาศัยหากิน อยู่ในพื้นที่ ซึ่งมีแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์และมีสภาพป่าที่ค่อนข้างทึบ เช่นบริเวณป่าดิบแล้งริมลำห้วยที่มีน้ำไหล ตะกองยังมีพฤติกรรมชอบนอนผึ่งแดดตามคาคบไม้ริมห้วยลำธาร เวลามันตกใจพบว่ามันจะวิ่ง 2 ขาโดยหุบขาหน้าไว้แนบชิดลำตัว และโดยปกติเมื่อมีภัยมันจะกระโจนลงน้ำ และสามารถดำน้ำได้เป็นเวลานานๆ สำหรับอาหารที่มันกินก็คือ แมลงชนิดต่างๆ,กบ,เขียด,ปลาเล็กๆ,หนูตัวเล็กๆ และผลไม้บางชนิด

ปัจจุบันจำนวนประชากรของตะกองในหลายแห่งได้ลดลงจากในอดีตมาก เนื่องจากปัญหาการจับตะกองไปเป็นอาหาร ของชาวบ้านรอบๆป่า และปัญหา การบุกรุกทำลายป่าอันเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของตะกองซึ่งมีผลให้บ้านของเจ้ากิ้งก่ายักษ์ถูกลดขนาดให้เล็กลง 

ชุมชนกระแสบน ริมแม่น้ำประแสร์แห่งนี้ ถือได้ว่าเป็นแหล่งพันธุกรรมที่สำคัญแหล่งหนึ่งของตะกอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535 ประกาศให้ตะกองเป็น ”สัตว์ป่าคุ้มครอง”

ตะกอง หรือ ลั้ง กิ้งก่ายักษ์แห่งกระแสบน

ทำกิจกรรม CSR เก็บผักตบชวา

หลังจากล่องเรือชมตะกอง ตามป่าไผ่ริมน้ำมาเรื่อยๆ แล้ว เรือก็จะมาจอดให้นักท่องเที่ยวทำกิจกรรม CSR เก็บผักตบชวา... ปัญหาผักตบชวาซึ่งทุกคนมองว่าไม่มีค่าแต่คนกระแสบนนำมาสร้างมูลค่าโดยการนำผักตบชวา เอาทั้งรากทั้งต้นมาสับ หั่นตากแห้งแล้วเอามาผสมกับดิน-แกลบ-ขุยมะพร้าว ใส่ถุงบรรจุขาย เป็นดินปลูกต้นไม้ได้อีกด้วยครับ

ทำกิจกรรม CSR เก็บผักตบชวา

ทานข้าวเที่ยง ริมแม่น้ำประแสร์

ณ สวนลุงพึง คือจุดทานอาหารกลางวัน ของพวกเรา สวนลุงพึงอยู่ริมแม่น้ำประแสร์...พอเดินขึ้นจากเรือ ก็ได้รับผ้าเย็นๆ ซับหน้าตาจากน้องน้ำฝน ทีมงานชาวกระแสบน ที่นั่งทานข้าวมีตัวสายรุ้งปลิวไหวไปมาตามสายลม สีสดๆของสายรุ้งทำให้ความสวยงามของพื้นที่ทานอาหารในสวนเงาะของลุงพึงโดดเด่นขึ้นมาทันที

กุ้งแม่น้ำตัวโตๆ ไซส์ สามตัวโลถูกเสริฟใส่จาน จนทำให้ผมและนักท่องเที่ยวคนอื่นๆ รู้สึกตื่นเต้นไปตามๆ กัน ชาวบ้านบอกให้ผมฟังว่า ที่นี้มีกิจกรรมพานักท่องเที่ยวตกกุ้งแม่น้ำด้วยเหมือนกัน ส่วนชาวบ้านดักด้วยลอบมาขายตกกิโลกรัมละ 950 บาท(ประมาณ 3 ตัว)

บนโต๊ะอาหาร มีการนำใบตองมาใช้ นำกระบอกไม้ไผ่เป็นภาชนะ ผลหมากรากไม้ ถูกจัดอย่างสวยงาม มี มันเผา ข้าวโพดปิ้ง ของหวานสุดอร่อยกล้วยบวดชี ข้าวที่หุงหอมๆ ด้วยกระบอกไม้ไผ่ กับอาหารพื้นบ้านรสชาดอร่อยๆหลากหลายเมนู ที่หากินไม่ได้ตามภัตตาคารใหญ่ๆ นอกจากที่นี่...ชุมชนกระแสบน

วัสดุธรรมชาติถูกนำมาใช้อย่างมีคุณค่า

กุ้งแม่น้ำตัวโตๆ จากแม่น้ำประแสร์

อ้าว!...ลุงพึงเจ้าของสวน จุดแวะทานข้าวเที่ยง ผมก็นึกว่าลุงเป็นเด็กเรือซะอีก

หลายคนคงเคยได้ข่าวเรื่องหน่วยงานราชการ มีมติให้ตำบลกระแสบน เป็นที่ตั้งของโรงไฟฟ้าชีวมวล ซึ่งแน่นอน ถ้าโรงไฟฟ้าถูกสร้างขึ้นที่นี่ต้องส่งผลกระทบต่อชาวบ้าน ความเป็นอยู่ สุขภาพ สิ่งแวดล้อม แม่น้ำประแสร์ที่ชาวบ้านใช้ในการเกษตร และมีผลกระทบต่อธรรมชาติโดยรวม

ตะกอง ที่เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองก็จะสูญหาย กุ้งแม่น้ำตัวโต ก็จะไม่มีให้ทาน ...อย่าปล่อยให้คำว่า “อนุรักษ์” เป็นเพียงวาทะกรรม เราคนไทยจะช่วยคนไทย ด้วยกันได้ โดยเฉพาะคนไทยในชุมชนตำบลกระแสบน...เราต้องไปท่องเที่ยวชุมชนตำบลกระแสบนให้เยอะๆ ...ถึงตอนนั้นผมเชื่อแน่ว่า...โรงไฟฟ้าชีวมวล ไม่เกิดขึ้นใกล้กับชุมชนที่มากด้วยทรัพยากรแห่งนี้แน่นอน...ชุมชนตำบนกระแสบน

***สนใจติดต่อท่องเที่ยวชุมชนได้ที่***

086-111-3524 คุณแจ๊ค

098-126-7124 คุณน้ำฝน

092-419-7939 คุณขวัญจิต

ขอขอบคุณ อพท.สำนักงานพื้นที่พิเศษ 3 

ขอขอบคุณ TEATA สมาคมไทยท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และผจญภัย (สทอ.)