ฟ้าสางที่ริม...กว๊านพะเยา
บ่อยครั้งที่ผมมีโอกาสขับรถส่วนตัวพาครอบครัวท่องเที่ยวจังหวัดทางภาคเหนือ ผมมักจะขับรถเลยผ่านจังหวัดพะเยา มุ่งหน้าขึ้นไปท่องเที่ยวที่จังหวัดเชียงราย ทั้งๆที่พะเยา เป็นจังหวัดที่มีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ สวยงาม หลายแห่ง อากาศก็ดี ผู้คนมีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย ขนบธรรมเนียมวัฒนธรรม วัดวาอารามล้วนโดดเด่นไม่แพ้จังหวัดอื่นของภาคเหนือ
ผมตื่นเช้าเหมือนทุกครั้ง ที่มีโอกาสได้ออกทริปในต่างจังหวัด เช้านี้ผมลุกขึ้นเปิดประตูห้องพักสุดหรู ของโรงแรม ภูกลองฮิลล์ ที่ตั้งอยู่ริมกว๊านพะเยา เพียงผมมองผ่านกระจกบานใหญ่ ก็สามารถมองเห็นกว๊านพะเยา และวิถีผู้คนยามเช้า ที่มาทำกิจกรรมริมกว๊าน มีทั้งมาเดิน วิ่ง ปั่นจักยาน ตกปลาฯลฯ จนทำให้ผมอดใจไม่ไหว ที่จะต้องรีบอาบน้ำแต่งตัว แล้วคว้ากล้อง ออกจากห้องพักไปบันทึก บรรยากาศ วิถีชีวิตที่แสนสวยงามริมกว๊านพะเยาเหล่านั้น
กว๊านพะเยา
เป็นทะเลสาบน้ำจืดใหญ่เป็นอันดับ 1 ในภาคเหนือ และเป็นอันดับ 4 ของประเทศ (รองจากบึงบอระเพ็ด หนองหาน และบึงละหาน) กว๊านเป็นภาษาพื้นเมืองหมายถึง บึง
ริมกว๊านพะเยา มีร้านอาหารอร่อยๆ หลายร้าน มีที่พักโรงแรม และยังเป็นสวนสาธารณะให้ประชาชนได้พักผ่อนหย่อนใจ
กว๊านพะเยา ในอดีตแต่เดิมเคยเป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำมีสายน้ำอิงไหลพาดผ่านคดเคี้ยวทอดเป็นแนวยาวไปตลอด จากทิศเหนือจรดขอบกว๊านฯ ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ มีหนองน้ำน้อยใหญ่หลายแห่งและร่องน้ำหลายสายที่ไหลมาจากขุนเขาดอยหลวง แล้วเชื่อมติดต่อถึงกัน ทำให้พื้นที่ราบลุ่มแห่งนี้จึงมีความอุดมสมบูรณ์ และมีผู้คนเข้ามาตั้งถิ่นฐานอาศัยอยู่เป็นชุมชนนานนับตั้งแต่โบราณ
ยามเช้า ในวันอากาศมืดครึ้ม ฟ้าหม่นสีเทา ผมเดินลัดเลาะริมกว๊านฯ เก็บภาพบรรยากาศ ภาพวิถียามเช้าของชาวพะเยา ผมสัมผัสได้ ถึงมวลความสุขของคนที่นี่ ทุกคนยิ้มแย้มทักทาย บางคนชวนคุยอย่างออกรส
เช้าๆ จะเห็นชาวพะเยา นำจักรยานหลากหลายแนวออกมาปั่นออกกำลังกาย บางคนวิ่ง บางคนเดินเป็นเมืองที่เนิบช้า บรรยากาศสุดยอด อากาศก็ดี...ถ้าใครมีโอกาศไปพักริมกว๊านพะเยา ผมแนะนำให้นำรองเท้าสำหรับวิ่งไปด้วย ถ้าไม่เร่งรีบมากนักลองวิ่ง หรือเอาจักรยานของโรงแรมที่มีไว้บริการ ออกมาปั่นเก็บภาพบรรยากาศยามเช้าริมกว๊านพะเยาดูครับ
ชาวพะเยา ผมว่าเป็นอีกเมืองที่ผู้คนรักสุขภาพมา พอได้มาสัมผัส ถึงได้รู้ว่าเป็นเมืองที่น่าเที่ยวมากๆ น่ามาใช้ชีวิตเนิบช้า แบบสโลว์ไลฟ์สุดๆ ในเมืองที่น่ารักแห่งนี้
ภาพบรรยากาศยามเช้า ริมกว๊านพะเยา
บ้านไม้เก่าริมกว๊านฯ ทำกำลังบูรณะใหม่
วัดติโลกอาราม (วัดกลางน้ำ)
หลังอาหารเช้า...ผมมีโอกาสนั่งเรือแจวไปไหว้พระพุทธรูปหินทรายที่มีอายุกว่า 500 ปีที่ตั้งอยู่บนเกาะกลางน้ำ ของกว๊านพะเยา ซึ่งถ้าใครมีโอกาสไปเที่ยวพะเยา ต้องห้ามพลาดที่จะนั่งเรือข้ามไปยังวัด ติโลกอาราม
วัดติโลกอาราม (วัดกลางน้ำ) วัดนี้ถูกค้นพบพระพุทธรูปปางมารวิชัย "หลวงพ่อศิลา" กลางกว๊านพะเยา ที่มีอายุกว่า 500 ปี และในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ได้แก่ วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชาและวันอาสาฬหบูชาจะมีการจัดพิธีเวียนเทียนทางน้ำ รอบวัดติโลกอาราม
ในวันอื่นๆ นักท่องเที่ยวสามารถล่องเรือพาย ไปไหว้หลวงพ่อศิลาได้ตั้งแต่เวลา 07.00 น.-19.00 น บริการเรือพายโดยชมรมเรือพายแจวจังหวัดพะเยา
นั่งเรือแจว ไปไหว้ "หลวงพ่อศิลา" ที่วัดติโลกอาราม (วัดกลางน้ำ)
มองจากวัดกลางน้ำ ไปยังฝั่งตัวเมืองพะเยา
บรรยากาศบนวัดกลางน้ำ วัดติโลกอาราม
หลวงพ่อศิลา พระพุทธรูปหินทราย อายุกว่า 500 ปี ที่วัดติโลกอาราม (วัดกลางน้ำ)
วัดนันตาราม
วัดอนันตาราม เป็นอีกวัดที่น่าสนใจ วิหารของวัดนี้เป็นศิลปะแบบไทยใหญ่ ตัววิหารสร้างด้วยไม้สักทั้งหลังตกแต่งลวดลาย ตามหน้าบัน หน้าต่าง ระเบียง ฉลุลวดลายอย่างสวยงาม อีกทั้งมีลวดลายแกะสลักหลังคาช้อนชั้นมุงแป้นเกล็ดหรือกระเบื้องไม้ที่ลดหลั่นลงตัว
ภายในวิหารมีองค์พระประธานที่เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย แกะสลักจากไม้สักทองลงรักปิดทอง ทรงเครื่องแบบไทยใหญ่ ประดิษฐานไม้ที่ฉลุลวดลายอย่างสวยงาม ข้างองค์พระประธานมีพระพุทธรูปหินขาวและพระพุทธปฎิมาประธาน ไม้สักทองเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยทรงเครื่องแบบไทยใหญ่
วัดนันตาราม ตั้งอยู่บ้านดอนไชย ในเขตเทศบาลตำบลเชียงคำ ที่นี่ยังมีเจดีย์แบบไทยใหญ่ และพิพิธภัณฑ์ธนบัตรเก่า เครื่องใช้โบราณ ผ้าลายโบราณ และภาพวาดโบราณเกี่ยวกับการเทศน์มหาชาติในแต่ละตอน
สิ่งที่น่าสนใจในวิหารอีกอย่างคือ "ธรรมาสน์" ซึ่งมีสีทองเหลืองอร่ามฉลุลวดลายอ่อนช้อยสวยงาม ธรรมาสน์นี้ทำจำลองมาจากราชบัลลังก์ของพม่าตั้งโดดเด่นอยู่ในวิหาร
เมื่อแหงนหน้ามองบนเพดานของวิหารจะพบกับลวดลายประดับกระจกสีที่งดงามวิจิตร
ซึ่งทั้งพระพุทธรูปและศิลปกรรมต่างๆในวัดนันตาราม นั้นถือว่าทรงคุณค่าและน่าประทับใจแก่การไปเที่ยวชม
เจดีย์ วัดนันตาราม เป็นเจย์แบบไทยใหญ่
ธรรมาสน์ ที่จำลองมาจากบัลลังก์พม่า
ภายในวิหารไม้สัก วัดนันตาราม
พิพิธภัณฑ์ สิ่งของเครื่องใช้โบราณ ที่จัดแสดงในวัดนันตาราม
วัดนันตาราม วัดศิลปะแบบไทยใหญ่
วัดห้วยผาเกี๋ยง (สำนักวิปัสนาธรรมนิมิตร)
สถานที่ท่องเที่ยวในตัวเมืองของจังหวัดพะเยามีอยู่มากมายหลายแห่งอีกสถานที่หนึ่งที่นักท่องเที่ยวควรจะไปดูไปสัมผัสก็คือ วัดห้วยผาเกี๋ยง
วัดห้วยผาเกี๋ยง ตั้งอยู่บนเขาที่แต่หินและหน้าผาที่เป็นหินล้วนๆ ที่นี่ยังเป็นแนวเขตเดียวกันกับเมืองโบราณเก่า หรือที่เรียกว่าเมืองผายาว หรือ พะเยา ในปัจจุบัน
วัดแห่งนี้มีงานประติมากรรมพุทธศิลป์ที่สร้างสรรค์จากหินทรายถูกแกะสลักอย่างสวยงาม และวัดแห่งนี้ยังมีงานประติมากรรมพระพุทธรูปแกะสลักนูนสูงปางต่างๆโดยแกะสลักไว้บนภูเขาหินทรายธรรมชาติได้อย่างวิจิตรสวยงาม
ไปเที่ยวพะเยา วัดห้วยเกี๋ยง เป็นสถานที่ท่องเที่ยวอีกแห่ง ที่น่าแวะเข้าไปชมอุทยานพุทธศิลป์ที่เกิดจากการแกะสลัก
สถานที่ตั้งของวัดห้วยผาเกี๋ยงอยู่บนเขา จึงสามารถมองเห็นแนวเขตเมืองโบราณเก่าแก่ของพะเยา และข้างบนยังมีความเป็นธรรมชาติมีต้นไม้สูงใหญ่ปกคลุมไปทั่ว
อุทยานพุทธศิลป์ เมืองผายาว "วัดห้วยผาเกี๋ยง"
วัดศรีโคมคำ
วัดศรีโคมคำ หรือประชาชนเรียกว่า วัดพระเจ้าตนหลวงหรือวัดหลวง เป็นวัดที่สร้างขึ้นภายหลังจากการก่อสร้างพระเจ้าตนหลวง พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ซึ่งเป็นพระประธานของวัด
ทุกๆปีในวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 6 (เดือน 8 เหนือ) ชาวพะเยาจะจัดให้งานประเพณีสรงน้ำพระเจ้าตนหลวงเรียกว่าประเพณีเทศกาลแปดเป็ง ซึ่งจะอยู่ในช่วงสัปดาห์ของวันวิสาขบูชา
พระเจ้าตนหลวง พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ซึ่งเป็นพระประธานของวัดศรีโคมคำ
ภายในวัดศรีโคมคำ ยังมีพระอุโบสถกลางน้ำ ศิลปะแบบล้านนาประยุกต์ ตัวอุโบสถยื่นไปในกว๊านพะเยา ภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังด้านในอุโบสถ จะเป็นของ อ.อังคาร กัลยาณพงศ์ ศิลปินแห่งชาติ
บรรยากาศภายในวัดศรีโคมคำ
พระอุโบสถกลางน้ำ วัดศรีโคมคำ พะเยา
บ้านไทลื้อ...แม่แสงดา
ผมมีโอกาสได้ไปเยี่ยมชม สัมผัสวิถีชีวิตไทลื้อ ที่ อ.เชียงคำ จ.พะเยา ได้เห็นว่าชาวไทลื้อในอำเภอเชียงคำยังมีวิถีการดำรงชีวิตอย่างเรียบง่าย ส่วนใหญ่จะตั้งบ้านเรือนอยู่บริเวณริมฝั่งแม่น้ำ
ชาวไทลื้อ มีเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของบ้านคือจะมีบ่อน้ำไว้ประจำในแต่ละบ้าน นอกจากนี้ยังมีการปลูกพืชผักสวนครัวอยู่ในบริเวณบ้านอีกด้วย
โดยปกติชาวไทลื้อจะประกอบอาชีพทำไร่นา แต่หลังจากหมดสิ้นฤดูทำนา ผู้หญิงไทลื้อก็จะพากันจับกลุ่มทอผ้า ซึ่งผ้าทอไทลื้อนั้นถือว่ามีเอกลักษณ์โดดเด่นสวยงามไม่แพ้ผ้าทอจากที่อื่น
หมู่บ้านชาวไทลื้อในอำเภอเชียงคำ มีอยู่ 26 หมู่บ้าน เชื้อสายบรรพบุรุษของไทลื้อเฉพาะในอำเภอเชียงคำ สันนิฐานว่าน่าจะสืบเชื้อสายมาจากกลุ่มเมืองพง เมืองมาง เมืองหย่วย เมืองบาน เมืองแพด และเมืองล้า ในแคว้นสิบสิงพันนา โดยดูได้จากชื่อของหมู่บ้านที่ตั้งขึ้นตามชื่อของเมืองเดิม
บ้านแม่แสงดา เฮือนไทลื้อ อยู่ที่บ้านสบแวน ต.หยวน อ.เชียงคำ ลักษณะเป็นบ้านไทลื้อโบราณ สร้างสมัยแม่แสงดา สมฤทธิ์ อายุ 17 ปี ซึ่งปัจจุบันแม่แสงดา อายุ 87 ปีแล้วครับ
ปัจจุบันแม่แสงดาได้อนุรักษ์บ้านหลังนี้ให้คงสภาพเดิม ไม่ได้ปรับปรุงตกแต่งเพิ่มเติมแต่ประการใดเพราะต้องการรักษาไว้ให้คนรุ่นหลังได้เข้ามาเยี่ยมชม ศิลปะโบราณแบบไทลื้อ (สิบสองปันนา)
ที่นี่ยังมีเครื่องแต่งกาย ของที่ระลึกชาวไทลื้อเพื่อให้นักท่องเที่ยวอุดหนุนอีกด้วย ใต้ถุนบ้านแม่แสงดายังมีการทอผ้า ให้นักท่องเที่ยวที่มาเยี่ยมชม ได้ดูอีกด้วยครับ
แม่แสงดา วัย 87 ปียังคงทอแบบไทลื้อ
บนเฮือนไทลื้อ แม่แสงดา อ.เชียงคำ จ.พะเยา
เสวนากับแม่แสงดา สมฤทธิ์ ไทลื้อ อ.เชียงคำ จ.พะเยา
ตลาดโต้รุ่ง ในตัวเมืองพะเยา
มาเที่ยวพะเยา ทั้งที่ ไม่มีเวลาได้เดิน ตลาดเช้า แต่ยังดีที่มีโอกาส ได้เดินตลาดโต้รุ่ง ในตัวเมืองพะเยา ตลาดแห่งนี้คึกคักตั้งแต่หัวค่ำ มีของให้เดินกินมากมาย ตลอดความยาวของถนน ไม่รู้เหมือนกันครับว่ายาวเท่าไหร่ แต่เดินๆ ก็ทำเอาเมื่อยน่องได้เหมือนกัน...ไปดูบรรยากาศกันครับ ว่าตลาดโต้รุ่งเมืองพะเยามีอะไร น่าทานบ้าง
บรรยากาศตลาดโต้รุ่ง พะเยา
ผมคงอดที่จะคิดถึง กว๊านพะเยา คิดถึงวิถีริมกว๊านฯ คิดถึงสิ่งสวยงามที่เกิดขึ้นตลอดการเดินทางสัมผัส เมืองพะเยา ไม่ได้
ผมรู้สึกภาคภูมิใจที่เมืองไทย มีจังหวัดพะเยา ที่เป็นอีกจังหวัดที่มีวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์มีคุณค่า และเชื้อว่าหลายคนคงรู้สึกไม่ต่างกัน
คอยพบกับ..."มนต์เสน่ห์เชียงราย" ในตอนต่อไป
ขอขอบคุณ... ททท.เชียงราย
#tatchiangrai #มนต์เสน่ห์เชียงราย #ชายสามหยดพาเที่ยว #เที่ยวซอกแซก
