ริมอ่างเก็บน้ำบางพระ...กับแมงกะไซด์ที่พาซอกแซก

บนถนนสายบายพาส พัทยา-ชลบุรี เป็นปกติที่เช้าๆ รถมักจะติดบนถนนสายนี้ในชั่วโมงเร่งด่วน ไม่ว่าจะเป็นรถพ่วง รถบรรทุกตู้คอนเทรนเนอร์ รถยนต์ส่วนบุคคล ต่างก็วิ่งกันขวักไขว่ เพื่อให้ทันเวลาทำงาน หรืออีกบางกลุ่มก็พึ่งจะเลิกงานจากการเข้างานเป็นกะ ตามโรงงานอุตสาหกรรม ที่มีอยู่มากมาย ทั้งในเขต แหลมฉบัง อมตะ มาบตาพุดฯลฯ

ผมกำลังขับมอเตอร์ไซด์ สำหรับจ่ายตลาดคันเดิม ของผมไปตามเส้นทางสายนี้ ซึ่งอีกไม่นานเส้นทางสายนี้ ใครจะใช้ต้องเสียตังค์ค่าผ่านทาง เพราะกำลังจะกลายสภาพเป็นทางด่วน ในอีกเร็ววัน ความเร็ว 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ทำให้ผมต้องขับแอบๆ เพราะกลัวรถพ่วงที่วิ่งกันอยู่อย่างมากมาย เฉี่ยวเอาไปกิน

อ่างเก็บน้ำบางพระ...ทุ่งหญ้าสะวันนา ในจินตนาการของผม

วันนี้ผมเลือกที่จะ ขับแมงกะไซด์ 30 กว่ากิโลเมตร จากบ้านไป อ่างเก็บน้ำบางพระ ซึ่งผมมักจะจินตนาการว่าที่นี่เป็น ทุ่งหญ้าสะวันนา เมื่อเวลาที่น้ำในอ่างแห้งขอด  วันไหนที่ผมอยากดูนก ดูควายที่ชาวบ้านเลี้ยงอยู่กลางทุ่งหลายร้อยตัว ก็ไม่ต้องไปไหนไกล แว๊บ ไปกินลมชมวิวที่ อ่างเก็บน้ำบางพระ...ได้เลย

 ปกติผมจะเอารถยนต์ไป แต่ลำบากเรื่องซอกแซก ไปตามทุ่ง ไปตามเส้นทางที่คับแคบได้ยาก พอกลับถึงบ้าน รถเป็นรอยโดนกิ่งไม้ครูดซะลายพร้อย ผมว่า...ขับมอเตอร์ไซด์ ไปก็น่าจะสะดวกกว่า

"อ่างเก็บน้ำบางพระ"...ผมไปบ่อยนำมาเขียนเป็นเอนทรี่ ก็บ่อย แต่ผมก็ไม่รู้สึกเบื่อ เพราะที่นี้อากาศดี มีนกให้ชมมากมายหลากหลายชนิด ถึงจะเป็นนกท้องถิ่น ชนิดเดิมๆที่หาดูได้ทั่วไป แต่ผมกับชอบความอลังการ เวลาที่นกปากห่างอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่...แล้วไปเกาะอยู่ตาม ต้นไม้ตายซาก ที่มีอยู่มากมายริมขอบอ่าง...มองดูไกลๆขาวโพลนคล้าย เมื่อตอน ดอกงิ้วบาน   หรือเมื่อยามที่นก บินแตกฮือ เพราะตื่นตกใจ อะไรบางอย่าง...มันเป็นภาพที่สวยงามมาก

นกปากห่าง บนต้นไม้ตายซาก ริมขอบอ่าง มองดูไกลๆคล้าย เมื่อยามดอกงิ้วบาน 

นกช้อนหอยขาว (นกกุลา)

สามหนุ่ม สามมุม... นกยางเปีย นกกุลา(วัยอ่อน) และ นกกาบบัว

การที่ผมได้ไปยืนอยู่ในทุ่งกว้าง กลางอ่างเก็บน้ำบางพระ เมื่อยามที่น้ำแห้งขอด ผมรู้สึกได้ถึงความอิสระ ที่สลัดออกมาจาก สังคม จากความคิดของผู้คนที่หลากหลาย จากสายตาที่เมียงมองอย่างเป็นมิตร ไม่เป็นมิตร กึ่งๆจะเป็นมิตรและไม่เป็นมิตร... 

กลางทุ่งกว้างของ อ่างเก็บน้ำบางพระ  มีเพียงสายตาของนกนานาชนิดเท่านั้นที่จับจ้องผม ด้วยความระแวดระวังภัย ตามสัญชาตญาณของพวกเขา...ที่ไม่เคยไว้ใจมนุษย์  ไม่ว่าผมจะส่งยิ้ม ยักคิ้วหลิ่วตาให้ขนาดไหน ถ้าเดินไปใกล้ พวกเขาก็จะบินห่างออกไปไกล...

...แต่ผมกับชอบ ผมว่าพวกเขาแสดงออก ตรงไปตรงมาดี มันทำให้ผมรู้ว่า ผมต้องเรียนรู้ ต้องฝึกฝนตัวเอง ว่าผมจะต้องทำตัวอย่างไร  เพื่อให้พวกเขาไม่ตื่นตกใจ...แล้ว บินจากผมไป 

 

นกกาบบัว

 

นกตีนเทียน

 กลิ่นไอแห่งท้องทุ่ง กลิ่นไอแห่งป่าชายเลน...ได้หายไปจากพื้นที่ จังหวัดชลบุรี นานหลายปีแล้ว ชาวสวน ชาวไร่สิ้นหวังกับการยึดอาชีพดั้งเดิม ผลักดันให้ลูกหลานเข้าสายพานการผลิตของโรงงานอุตสาหกรรม ที่เข้ามากว้านซื้อที่ดินสร้างโรงงาน... เต่า หนู งู ปลา ฯลฯ ล้มตายไม่รู้เท่าไหร่ ต่อโรงงานใหญ่ที่ผุดขึ้นหนึ่งโรง  นกนานาชนิด ที่เคยหากินในทุ่งกว้าง  ก็บินหนีอพยพย้ายถิ่น...จะมีก็เพียง "อ่างเก็บน้ำบางพระ" ที่ยังพอเป็นแหล่งพักพิงสุดท้ายที่นก อาศัย หากิน...เพราะที่นี่ เป็น เขตอนุรักษ์ฯ เขตห้ามล่าสัตว์ อ่างเก็บน้ำบางพระ

ผมเป็นคนที่ชื่นชอบสัตว์มากมายหลายพันธุ์ โดยเฉพาะ มวลหมู่ วิหค นก กา ฯลฯ ไม่ว่าจะเป็นชีวิตที่อิสระเป็นธรรมชาติ หรือเสียงอันไพเราะที่กู่ร้องขับขาน ตลอดจนความสัมพันธ์ ที่มีต่อกันยามเมื่อผมเยาว์วัย

นกท้องทุ่ง ที่ผมพบเห็นชินตา จนคุ้นเคยกับอุปนิสัย ที่ร้องเสียงดังโวยวาย เมื่อเดินเข้าไปใกล้คือ นกกระแตแต้แว้ด หรือที่เรารู้จักกันดีอีกชื่อว่า นกต้อยตีวิด นกชนิดนีก็คงเรียกตามเสียงร้องของเขาเอง ที่มักจะร้อง แต้แว้ดๆ หรือบางคนอาจจะฟังเป็น ตี้วิ้ดๆ ...แม้แต่กลางอากาศ เสียงของนกกระแตแต้แว้ด ก็มักจะร้องแล้วบินวน ถ้าเขารู้สึกว่าถูกลุกล้ำ...ฟังเสียงเขาแล้วเพลินดีเหมือนกัน

มีครั้งหนึ่ง ผมไปกางเต้นท์นอนริมเขื่อน แก่งกระจาน พอตกกลางคืน  นอนแทบไม่หลับเพราะเสียงร้องไม่หยุด ทั้งยังหากินยามกลางค่ำ กลางคืนใกล้ๆแหล่งน้ำไปเรื่อย ของ นกกระแตแต้แว้ด

ดอกกระทกรก

นกเด้าดินทุ่งเล็ก

นกกระแตแต้แว้ด หรือบางพื้นที่เรียก นกต้อยตีวิด

ช่วงนี้ น้ำที่ อ่างเก็บน้าบางพระ แห้งขอดลงไปมากผมจึงสามารถ ขับมอเตอร์ไซด์ ลงไปเดิน ดูนก ที่หากินกลางอ่างเก็บน้ำ ได้อย่างสบาย พื้นดินที่เมื่อก่อนเป็นที่กักเก็บน้ำกลางอ่าง มีหญ้าอ่อนขึ้น สีเขียวสดใสสวยงาม เดินนุ่มเท้า

ภาพ นกนางนวลแกลบเล็ก บินโฉบ ลงสู่พื้นน้ำที่ตื้นเขินเพื่อจับกุ้ง จับปลามาเป็นอาหาร เป็นภาพที่สวยงาม... นกเด้าดินทุ่งเล็ก เริงล่ากับการวิ่งไล่ จับแมลง...นกนางแอ่นบ้าน  บินโฉบเฉี่ยวไปมา พอเหนื่อย จากการบินก็หยุดพัก

ผมใช้เวลานั่งลงบนหญ้าที่นอนนุ่ม แล้วมองดู วิถี ของนกนานาชนิดกลางทุ่ง อ่างเก็บน้ำบางพระแห่งนี้ท่ามกลางแสงแดดที่อบอุ่นไม่ร้อนมาก อย่างเพลิดเพลิน

 

นกนางนวลแกลบเล็ก

นกนางแอ่นบ้าน

นกกาบบัว

นกแอ่นทุ่งใหญ่ (นกวัยอ่อน ขนลำตัวมีลายจุดน้ำตาลแดงและขาว)

อ่างเก็บน้ำบางพระ นอกจากเป็นแหล่งน้ำสำหรับหล่อเลี่ยง ชาวเมืองชลบุรีแล้ว ยังเป็นเขตห้ามล่าสัตว์ มีสถานีเพาะเลี้ยง และ ขยายพันธุ์ นกที่สุ่มเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์  อย่างเช่นนกกระเรียนไทย นกตะกรุม นกช้อนหอยขาว นกกระทุง ฯลฯ แล้วนำมาปล่อย เพื่อให้นกหากินเองตามธรรมชาติ

ถ้าไปดูนก ที่อ่างบางพระ จึงมักจะไม่ค่อยผิดหวังที่จะได้พบนกที่ใกล็สูญพันธุ์ ขนาดใหญ่เหล่านี้

ฝูงนกปากห่างบินกันอย่างอลังการ เมื่อเกาะบนต้นไม้ตายซาก มองดูคล้าย ดอกงิ้วบาน

นกกระทุง จะพบเห็นได้ง่ายที่ "อ่างเก็บน้ำบางพระ "แห่งนี้

ในน้ำมีปลา

นกยอดข้าวหางแพนลาย

ผมขับมอเตอร์ไซ์ ลัดเลาะเข้ามาข้างในริมขอบอ่าง ตามเส้นทางที่ปูด้วยตัวหนอน แล้ววกออกไปกลางทุ่ง ที่สองข้างทางเต็มไปด้วย ต้นไมยราบยักษ์ ต้นสูงท่วมหัวเต็มไปด้วยหนาม ผมดีใจที่ผมได้เห็น นกกระจาบธรรมดา ฝูงใหญ่ ทำรังกันอยู่บริเวณนี้ ไม่ถูกนักล่าขึงตาข่าย จับไปขาย หรือแม้กระทั้ง สอยเอารังที่สร้างอย่างยากลำบาก สวยงามของพวกเขาไปวางขายเพื่อให้คนที่รู้เท่าไม่ถึงการต่อผลของบาป ไปแขวนประดับบารมี

นกกระจาบธรรมดา

นกกระติ๊ดขี้หมู

รังนกกระจาบธรรมดา

ทุกคน คงอยาก จะมีบ้านที่สวยงาม...มีครอบครัวที่อบอุ่น
นกกระจาบก็เช่นเดียวกัน

หยุด!!! ทำบุญโดยการปล่อยนก
หยุด!!! ซื้อรังนกกระจาบ เพื่อมาแขวนเสริมบารมี

นี้คือการทำบาป อย่างมหันต์...เพราะเท่ากับเป็นการสนับสนุนให้เกิดวงจรอุบาทว์ ในการดักจับนก ตัดรังนกไปขาย
มันเป็นการ พรากลูกพรากเมีย พรากพ่อพรากแม่ และพรากครอบครัว ของ นกกระจาบ...บาปมั๊ยหล่ะครับ

แมลงปอ

เป็ดแดง

นกกระเต็นอกขาว

ฝูงนกปากห่าง

นกแอ่นพง

นกกินปลีอกเหลือง

นกตะกรุม

 ผมว่าอีกไม่นานนกทุ่ง ในแถบจังหวัดชลบุรี อีกหลายชนิดคงจะเลือนลับ หาดูได้ยากขึ้น...และสุดท้ายคงเหลือประดับไว้เพียงภาพที่ได้บันทึกไว้เพียงอย่างเดียว การขยายตัวของโรงงานอุตสาหกรรมที่เข้มข้น ผู้คนมากหน้าหลายตา จากหลากหลายถิ่นฐาน เข้ามาอยู่อาศัยทำมาหากิน

เมื่อการขยายตัวมากขึ้น ผู้คนหลากหลาย...ผมมโน ไปเองว่า การล่าสัตว์ด้วยความคึกคะนอง การทำลายสัตว์เพราะความอยาก การฆ่าสัตว์ ล่านกเนื่องจากความโง่เขลาเบาปัญญาเกินกว่าจะมองถึงอนาคต การผลาญถิ่นทำเลของสัตว์ ของนกทุ่งเพียงเพื่อรับกับความกำหนัดของตนเอง...ย่อมตามมา

ท้องทุ่งของ อ่างเก็บน้ำบางพระ...ก็ย่อมได้รับผลกระทบจากการขยายตัวของโรงงานอุตสาหกรรม ไม่เชื่อลองไปเดินดู นกกระทาทุ่ง ที่เคยมีอยู่มากมาย แต่ปัจุบัน หาดูหาชมได้ยากยิ่ง...เพราะผมฟังจากปากนักล่า ที่เดินทางมาจากที่ราบสูงเพื่อมาทำมาหากินเองว่า...ถูกพวกเขาดักจับ มาเป็นอาหาร เพื่อประทังชีวิตเกือบหมดแล้ว

 

ตะวันตกแล้วที่อ่างเก็บน้ำบางพระ...พรุ่งนี้ก็จะเห็นเช่นนี้...ถ้าไม่มีเมฆมาบดบัง

นกเสรี - พงษ์สิทธิ์ คำภีร์